Περιγραφή

H Bυζαντινή Αυτοκρατορία υπήρξε ένα από τα πιο εντυπωσιακά αυτοκρατορικά κράτη στην ιστορία. Κατόρθωσε να κυβερνήσει μεγάλο κομμάτι της νοτιοανατολικής Ευρώπης και της Ανατολίας επί χίλια εκατό χρόνια. Από το 324, όταν ο Μέγας Κωνσταντίνος εγκαθίδρυσε την πρωτεύουσά του στο Βυζάντιο (που μετονομάστηκε σε Κωνσταντινούπολη), έως το 1453, όταν η πόλη κατακτήθηκε από τους Οθωμανούς, η βυζαντινή επικράτεια αποτέλεσε ένα δυναμικό πεδίο παραγωγής λογοτεχνίας, τέχνης, θεολογίας, δικαίου και παιδείας.

Ο Διονύσης Σταθακόπουλος αφηγείται εδώ μια επιβλητική ιστορία στρατιωτικών κατακτήσεων, συμμαχιών και ανατροπών. Πρόκειται για την ιστορία ενός κράτους που βρισκόταν διαρκώς σε εμπόλεμη κατάσταση, αλλά που δεν ήταν πολεμοχαρές και, όταν μπορούσε, κατέφευγε σε μια εκλεπτυσμένη και πολυσχιδή διπλωματία, για να αντιμετωπίσει τους γείτονες και τους εχθρούς του.

Ο συγγραφέας έρχεται σε ρήξη με τις παραδομένες απόψεις για το Βυζάντιο ως αμετάβλητο, θεοκρατικό κράτος και, χρησιμοποιώντας τα πιο πρόσφατα ερευνητικά πορίσματα, εξερευνά την πολιτική, οικονομική, κοινωνική και πολιτισμική ιστορία του. Παρουσιάζει μια ζωηρή περιγραφή ενός κράτους που αποδείχθηκε διά μέσου των αιώνων εκπληκτικά ανθεκτικό και ευπροσάρμοστο και που η κληρονομιά του έχει επηρεάσει την ευρωπαϊκή ιστορία πολύ περισσότερο από όσο της αποδίδεται. Είτε πρόκειται για τα ψηφιδωτά της Μονής Δαφνίου και την εντυπωσιακή Αγία Σοφία, τον πολυμαθέστατο και αιρετικό Μιχαήλ Ψελλό ή τους βαθύπλουτους αριστοκράτες του είτε για τη λέξη «βυζαντινισμός» (σχολαστική προσήλωση στον τύπο και στη λεπτομέρεια χωρίς πρακτικούς στόχους), το Βυζάντιο μας καλεί να επανεξετάσουμε την ιστορία του.